La practica cantada au Sud Gasconha qu’ei especiaument originau en França com en Euròpa.
Lo tamborin qu’ei un instrument de còrdas tustadas qui hèn duas nòtas a la quinta dab un acòrd la/mi o sòl/re qui’s defineish au par de la tonalitat de la flabuta de tres horats qui l’acompanha. Entornejat e mantiengut peu braç esquèr qui hè de la flabuta, lo tambor-bordon qu’ei tustat peu pimbo. Tienut dens la man dreta, lo pimbo qu’ei ua onomatopèa deu son e deu ritme hèits "pim-bo, pim-bo".
Lo cant monodic, generau en las tradicions vocaus occitanas, que pòt estar exprimit sia per ua sola persona solista sia per un collectiu de cantaires.
Las tecnicas de fabricacion de las quilhas de nau qu’an evoluat a las prumerias deu sègle XXau tant gràcias a las innovacions tecnologicas e a la mecanizacion deus aparelhs, com a l’arrenavida deu jòc de quillhas durant l’enter-duas-guèrras dab variantas en la forma, la pagèra e la mestior.
La borrèia, queu mot que l’etimologia ne’n demòra desconeguda, es una dança que en França crueba un espaci plan beu, de las regions dau centre e tot alentorn.
Fernand Cuville - Operator fotografic
L'origina deu mot congò, qui balhè lo son titól ad aquera dança, que demora au dia de uei non elucidada.
En Gasconha, lo tèrmi rondèu (arrondèu, rond, saut), qui a pres la seguida deu nom mei ancian de branlo,que designa ua practica coregrafica ligada aus branles de la Renaishença.
Las esquiras com simbolica sociau, objèctes de çò sensible.
Los branlos practicats en vath d'Aussau en Bearn, que’s presentan dab mantuas caras segon la lor foncion.
Le jeu de quilles de 8 est un sport traditionnel surtout pratiqué en Aveyron (12), cette discipline étant aujourd’hui la troisième discipline sportive dans ce département après le football et la pétanque.
« Esquirar » un tropèth abans l’amontanhatge qu'ei un moment hòrt important. Aqueth mot occitan que designa lo moment quan l’aulhèr estaca au còth de las bèstias las esquiras.
Segon l’aire de jòc, la flabuta deus tres horats que s’apèra d’ua faiçon desparièra : galobet en Provença, txistu e chirula au Bascoat e flabuta en Gasconha. Jogada d’ua sola man, l’auta man que tusta ua percussion : un tabard de pèths en Provença o lo tamborin en Gasconha e Bearn, formant lavetz un cople instrumentau flabuta/tamborin.
Que s’i tròban esquiras dens mantuns país deu monde dab fòrmas a matièras divèrsas. Uas que son utilizadas peu pastoralisme e d’autas que serveishen tà d’autes usatges.