Debut 1900, los purmèrs modèles vertadèrament utilizables per musicians qu’èran limitats a ua sola arrengada melodica a man dreta e quate baishas a man esquèrra.
La « bandà » que designa au còp un genre musicau, un tipe de repertòri e de formacion instrumentau.
De totas las bodègas presentas suu maine francés, la boha que se’n destria peu son tipe organologic.
En Peiregòrd, se jugava au segle XIX de las cornamusas de tipes diferents, generalament peladas chabretas en occitan.
L’istòria de l'origina deu pifre que’s con·hon dab la de la flabuta traversèra vaduda probable mantuns còps, en parts deu monde de las numerosas.
L’iconografia europèa que revela l’apartenéncia d’aqueth par a l’instrumentarium medievau.
Solide, a la pagèra de França, los airaus de jòc deu clarin gascon que’s son hòrt estretits, pr’amor las marcas de l’identitat locau que i estón hòrt combatudas de l’Ancian Regime au dia de uei.
L’istòria qui admetem a l’acostumat per aqueth instrument deus estranhs que comença a l’Edat Mejana, a l’auba deu sègle XIIau, quan las vièlas dab arquet e sostienèvan l’organum deus cants dab ua nòta tienuda.
Lo vriolon qu’ei gessit de l’evolucion de dus instruments dab arquet, los rebecs – hòrt presents en l’iconografia locau, taus las frescas de Lugaut en las Lanas, las esculturas de la Catedrala d’Auloron, etc. - e las viòlas.
Lo cant monodic, generau en las tradicions vocaus occitanas, que pòt estar exprimit sia per ua sola persona solista sia per un collectiu de cantaires.
La practica cantada au Sud Gasconha qu’ei especiaument originau en França com en Euròpa.
La pratique chantée dans le Sud Gascogne est particulièrement originale en France comme en Europe.
La borrèia, queu mot que l’etimologia ne’n demòra desconeguda, es una dança que en França crueba un espaci plan beu, de las regions dau centre e tot alentorn.
Los branlos practicats en vath d'Aussau en Bearn, que’s presentan dab mantuas caras segon la lor foncion.
L'origina deu mot congò, qui balhè lo son titól ad aquera dança, que demora au dia de uei non elucidada.
En Gasconha, lo tèrmi rondèu (arrondèu, rond, saut), qui a pres la seguida deu nom mei ancian de branlo,que designa ua practica coregrafica ligada aus branles de la Renaishença.